ଗୋଆର ମୁକ୍ତି ଦିବସ

ଗୋଆର ମୁକ୍ତି ଦିବସ ପ୍ରତିବର୍ଷ 19 ଡିସେମ୍ବରରେ ପାଳନ କରାଯାଏ | ୧୯୬୧  ମସିହାରେ, ଏହି ତାରିଖରେ ଗୋଆ,   ସେନା ଅପରେସନ୍ ପରେ ପର୍ତ୍ତୁଗୀଜ୍ ଆଧିପତ୍ୟରୁ ମୁକ୍ତ ହୋଇଥିଲା। ଗୋଆ ପର୍ତ୍ତୁଗୀଜ୍ ମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା  450 ବର୍ଷ ଧରି ଶାସୀତା ହୋଇଥିଲା | 2021 ବର୍ଷ ଗୋଆ ତାର   ସ୍ୱାଧୀନତାର  60 ବର୍ଷ ପାଳନ କରିବ |

1510 ମସିହାରେ ପର୍ତ୍ତୁଗୀଜ୍ମାନେ ଭାରତର ଅନେକ ଅଂଶକୁ ଉପନିବେଶ ଭାବେ ଅଧିକାର  କରିଥିଲେ କିନ୍ତୁ ଉନବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀର ଶେଷ ଭାଗରେ ଭାରତର ପର୍ତ୍ତୁଗୀଜ୍ ଉପନିବେଶଗୁଡିକ ଗୋଆ, ଡାମନ୍, ଡିୟୁ, ଦାଦ୍ରା, ନାଗର ହାଭେଲି ଏବଂ ଆଞ୍ଜେଡିଭା ଦ୍ୱୀପରେ ସୀମିତ ରହିଥିଲା |

ଗୋଆରେ ପର୍ତ୍ତୁଗୀଜ୍ପ ଉପନିବେଶିକ ଶାସନକୁ ଶେଷ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରୁଥିବା ଗୋଆ ମୁକ୍ତି ଆନ୍ଦୋଳନ କ୍ଷୁଦ୍ର ବିଦ୍ରୋହରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା। ଅଗଷ୍ଟ 15, 1947 ରେ, ଯେତେବେଳେ ଭାରତ ସ୍ୱାଧୀନତା ଲାଭ କଲା, ଗୋଆ ତଥାପି ପର୍ତ୍ତୁଗୀଜ୍ ଶାସନ ଅଧୀନରେ ଥିଲା |

ପର୍ତ୍ତୁଗୀଜ୍ ମାନେ   ନିଜର ଅଧିକାର ଛାଡ଼ିବାକୁ ମନା କରିଦେଇଥିଲେ। ଜବାହରଲାଲ ନେହେରୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଥିଲେ ଯେ ସାମରିକ ହସ୍ତକ୍ଷେପ ହେଉଛି ଏକମାତ୍ର ବିକଳ୍ପ ଗୋଆ କୁ ସ୍ୱାଧୀନ କରିବା। ଡିସେମ୍ବର 18, 1961 ରୁ ଚାଲିଥିବା 36 ଘଣ୍ଟିଆ ସାମରିକ ଅପରେସନକୁ କୋଡ୍ ନାମରେ ନାମିତ କରାଯାଇଥିଲା ‘ଅପରେସନ୍ ବିଜୟ’ ଅର୍ଥାତ୍ ‘ଅପରେସନ୍ ଭିକ୍ଟରୀ ’ ଏବଂ ଏଥିରେ ଭାରତୀୟ ନୌସେନା , ଭାରତୀୟ ବାୟୁସେନା ଏବଂ ଭାରତୀୟ ସେନା ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲା। 1961 ମସିହାରେ, ଏହି ତାରିଖରେ ଗୋଆ ସେନା ଅପରେସନ୍ ଦ୍ୱାରା ସ୍ୱାଧୀନତା  ଆନ୍ଦୋଳନ ପରେ ପର୍ତ୍ତୁଗୀଜ୍ ଆଧିପତ୍ୟରୁ ମୁକ୍ତ ହୋଇଥିଲା